Kompozisyon dersinin yararları

24 Ekim 2011 Pazartesi

aercan@bursahakimiyet.com.tr

“Elimden geldiği kadar karanlık bir odada ışık yakabilirim.” “Yüzlerinizi kalbime yazdım çocuklar…” “Bu çocuklardan sorumlu olmayı ben istemedim.” “Sorumlulukla ödüllendirildin, sevgili kızım.” Bu konuşmalar, öğretmen kızıyla babası arasında; “Hayal ettiğin yerdesin.” “Ama bu harika bir hayal!” Bunlar da öğretmenin mimar eşiyle arasında geçiyor. Büyük bir heyecan ve mutlulukla başladığı görevinde, aklından bile geçirmediği değişik yaşam koşullarından gelen öğrencilerle dolu bir sınıfta, onların yaşamına okulu, okumayı, öğrenmeyi getiren idealist bir öğretmeni anlatan “Özgürlük Yazarları” filmi, Öğretmen Erin’in gerçek yaşam öyküsüdür. Bu öğretmen, "Öğrencilerime faydalı olmayı nasıl başarırım?" derken, onların kendilerini anlatmalarını sağlayan yazılar yazdırmaya başladı ve “olmaz” denileni başardı. Meslektaşlarının, yöneticilerinin tüm engellemelerine karşın kendine ve öğrencilerine olan inancı onu sonuca götürdü, mutlu evliliğinin bitmesi pahasına… Ortaöğretimin ikinci kademesi olan 9. sınıflardan itibaren edebiyat derslerinin yanında bir de kompozisyon dersi vardı. Edebiyat dersinde; yılların süzgecinden geçmiş, değeri tartışmasız herkes tarafından kabul görmüş örnekleri tanır, yazarın kendini ifade ediş biçimini irdeler; bunları rehber alarak kendilerini anlamayı ve anlatmayı öğrenirdi çocuklar, kompozisyon dersinde. Sınav kağıdını yüz puan üzerinden değerlendirirken, öğrencinin fikirlerine katılmasak da genel yazı yazma kurallarına uygunluğuna bakardık. Cümlelerdeki anlatımın sadeliği, açıklığı; cümlelerin akıcılığı, sürükleyiciliği, özgünlüğü, sözcüklerin yanlış anlaşılmalara neden olmayacak şekilde dizilişi, anlatım bozukluğu; Fikirlerin sağlamlığı, inandırıcılığı, kanıt göstermedeki tutarlılığı… gibi pek çok yönüyle ele alır değerlendirirdik. Teknik olarak verdiğimiz bu bilgilerin ne kadarını doğru kullanabildiğine bakarken, kendini anlatan genci daha yakından tanır, onun dünyasını anlamaya çalışırdık. Bundandır ki biz edebiyat öğretmenleri çocukların dünyasına girebilmeyi başarırdık. Belki herkes bu yetkinlikte değildi ama en azından kendimi ve birlikte çalıştığım pek çok arkadaşımı biliyorum. Bazen annesiyle, babasıyla ilgili sıkıntılarını, çoğu zaman da okulla, arkadaşlarıyla, öğretmenleriyle, özel yaşamındaki çevresinden kaynaklanan sıkıntılarını gidermesinde yardımcı olurduk. Kendi özel yaşamımızdaki sıkıntılarımızı aklımıza bile getirmemeye çalışarak… “Bu sadece iş.” demez; bilgileri, yaşamlarında kullanmalarını nasıl sağlayayım, diye uğraşırdık. Ders yılının sonunda öğrencilerimizden “Bu sınıf, kendimiz olabildiğimiz, huzur bulduğumuz tek yer” sözlerini duymasak da onlardaki gelişmeyi, yazmadaki ilerlemelerini görür mutlu olurduk.