Kompozisyonda “dinleme” eğitimi

Sosyal Paylaşım |

28 Kasım 2011 Pazartesi

aercan@bursahakimiyet.com.tr

“Bir güzel söz söyleme sanatı varsa, bir de güzel dinleme ve anlama sanatı vardır.” Epiktetos Geçtiğimiz haftalarda, kompozisyon dersine, insanın kendini sözlü ya da yazılı ifade edebilme temelinin atılmasına değinmiş, Günlük yaşamın içinde ne kadar önemli olduğundan söz etmiştim. Seslerin, sözcüklerin, söz gruplarının, tümcelerin yüklendiği anlamları sezebilme becerisi kazandırmada, hayati bir önem taşıdığını anlatmıştım. Bu dersi yıllarca uygulayan biri olarak, herkesin bunun farkına varmasını istemiştim. Derslerimizde, öğrenci için çok önemli bir yeri olan “dinleme” eğitimini de verirdik. Hangi dersin hangi konusu olursa olsun, anlayabilmek sonra da öğrenebilmek için “dinlemek” eylemini yerinde, doğru yapabilmenin yöntemlerini anlatırdık. Müfredatın 2. bölümünde yer alan “Dinleme ve Konuşma” kısmındaki konular: Duyma ve dinleme arasındaki fark Birikim kazanmada dinlemenin yeri Dinleme çeşitleri İstekli, isteksiz dinleme Amaçlı, amaçsız dinleme Disiplinli, disiplinsiz dinleme Dinlerken not alma Ana fikri kavramaya çalışma Dinleyenin dikkatini devamlı canlı tutması… *** Bunlar, ilk konulardan sadece birkaç tanesi… 9. sınıftan başlayarak 11. sınıfa kadar “dinleme” eğitimini verir, Sınıf içinde bolca uygulama yapardık. Her zaman söylediğim gibi “Siz, dünyanın en iyi programını da getirseniz, yasalarını da çıkarsanız, insanlar onun hakkını vermezse, uygulayıcılar gerekenleri yerine getirmezse, amaca ulaşılamaz. Kompozisyona dönersek, öğrenci de benimsemediği için yararlanamaz.” Gündelik konuşmalarımızda bile, iletişimdeki en önemli kişidir “dinleyen”. İletişimin başarıya ulaşmasında en büyük payın konuşana ait olduğu sanısı bir yanılgıdır. Oysa bu başarı, konuşanla dinleyen arasındaki ortaklaşa bir temele dayanır. İletişim, her zaman konuşanla dinleyen arasında bilgi, beceri, tutum, davranış yönünden bir etkileşimi gerektirir. Hal böyle olunca çocuğun, gencin anne ve babasıyla, kardeşleriyle, öğretmeniyle iletişiminde isteklerini, kendini sözlü anlatabilmesi için “konuşması” ne kadar önemliyse, Karşısındakilerin anlattıklarını kavraması, anlaması için “dinlemesi” de o kadar hatta daha bile fazla önemlidir. Sınıfta başarılı olabilmesinin temeli, öğretmenini dinlemek olduğunun farkına varabilen insan, Toplumda da birbirini dinlemenin hem kendisi hem de karşısındaki için önemini anlamada zorluk yaşamaz. Böylece okul bizi hayata hazırlayan yer olma işlevini de görmüş olur. Bugün pek çok kişisel gelişim seminerlerinde iletişimi güçlendirmek için “dinleme eğitimi” verilmektedir. Bir anlamda “kompozisyon”un temel konusu anlatılıyor. Son düzenlemeler sonucunda, okullarda yaratılan boşluk, bu şekilde doldurulmaya çalışılıyor. Kompozisyon dersini anlamak için anlatmaya devam edeceğim…