Çocuğumuza problem çözmeyi öğretelim- 2

Çocuğunuza problem çözmeyi öğretelim -2

Sosyal Paylaşım |

30 Kasım 2009 Pazartesi

aercan@bursahakimiyet.com.tr

Geçen haftalarda çocuklarımıza yardımcı olmak için onların ödev ve projelerini sırf onların yorulup üzülmelerini engellemek adına kendimiz yapmamamız gerekiyor, onlara balık tutmayı öğretmek onların yaşamında daha önemli bir yer tutuyor, demiştim. Çocuklarımıza yardımcı olurken karşılaşılan problemleri çözmek için "içgüdüler ve alışkanlıklarımızla yaptığımız davranışlarımızdan", "sınama yanılma davranışlarımızdan" nasıl yararlanmamızla ilgili durumlara değinmiştim. Bu hafta kaldığımız yerden devam edip diğer yöntemlere geçiyoruz. Başkalarının Deneyimlerinden Faydalandığımız Davranışlar, Bu yöntemle ilgili olarak, ilk önce ele almamız gereken durumun, dili kullanma becerisi olduğunu söylemek yanlış olmaz. Dil, dili kullanma becerisi, insanı diğer hayvanlardan ayıran, ona problemlerini başarıyla çözmesine yardım eden en değerli sosyal bir mirastır. Didinmelerinden edindiği tecrübeleri kendi kendine tekrarlamak, başkalarına söylemek, yazarak saklamak ve sırası gelince tekrar başvurmak karışık problemlerinin çözümünde, çok açık ve net olarak diyebilirim ki en büyük ve en değerli araç dildir, dili kullanmadır. Karşılaşılan problemleri körü körüne değil de düşünerek çözmeye çalışmak insana özgü bir yöntemdir. Dilimizi doğru ve etkin kullanmaya örnek olarak, "düşünmek" sözcüğünü aldığımız zaman: "Düşün bakalım, kitabını nerede unuttun?" dersek "hatırlamak"; "Niye bu kadar dalgınsın? Ne düşünüyorsun?" dersek "geçmişteki bazı durumları zihninde canlandırmak"; "Bu sorun hakkında ne düşünüyorsunuz?" dersek "kanaatte bulunmak" gibi değişik anlamlarda kullanımlar ortaya çıkar. İşte bu kullanımları yerinde ve doğru yaptığımız zaman kendimizi ifade etmekte başarılı oluruz. Düşünmek, akıl yürütmektir. Akıl yürütmede başarılı olmak birçok etkene, bu arada tecrübelere, kavramların doğruluğuna, genişliğine ve çokluğuna dayanır. İnsanın bu yeteneği onu tüm diğer canlılardan ayırarak keşiflere, icatlara, sosyal hayatta değişiklikler yapmaya sevk etmiştir. Bu keşif ve icatlar da birer öğrenme aracı olmuştur. Dil icat edilmemiş olsaydı, diğer bütün keşif ve icatlar da mümkün olmayabilirdi. Soyut ya da somut tüm kavramları zihnimizde canlandırmayı sağlayan etken, dil olduğuna göre, çocuklarımızın dilini iyi kullanması için gerekli çalışmaları evde ve okulda yapmak, onlara en önemli ve en büyük yardım olacaktır. Ben de dahil ÖSS ve SBS sınavlarının çok yoğun olması, çocuklarımızın sınav yoğunluğu içinde çocukluklarını, gençliklerini yaşayamaması ile ilgili eleştiriler yapsak da özellikle dilin kullanım inceliklerini kavraması, okuduğunu anlayıp yorumlayabilmesi bakımından oldukça yararlı olduğunu düşünüyorum. Yalnız Türkçe değil; matematik, fizik, kimya, tarih, coğrafya, yabancı dil dersleri de buna dahildir. 9. sınıfta derslerine girdiğim öğrencilerimin kendilerini, bir konu hakkındaki düşüncelerini yazıyla aktarmada yaşadıkları sıkıntıları, son sınıfa gelip bol paragraf sorusu çözmeleri sonucunda, o sınıfa gelinceye kadar aldıkları teknik bilgilerle birleştirerek çok başarılı yazılar ortaya çıkardıklarını yıllarca gördüm. Dili kullanmanın, başkalarının deneyimlerinden yararlanmanın öğrenmede en etkili yöntem olduğu düşüncesinden hareketle öğrencilerimin bol kitap okumaları yönünde teşvik edici çalışmalar yaptım. Sadece kitap olmayabilir de. Haftalık, aylık dergiler, gazete köşe yazıları hem okuduğunu anlayıp yorumlamayı hem de okuma hızını artırmayı dolayısıyla da başkalarının düşünce dünyasına girerek o fikirlerden yararlanmayı da sağlayacaktır. Öğretmenlik yaşamım boyunca öğrencilerimin gerçek "okur" olmaları yönünde uyguladığım tutarlı, ısrarcı çalışmalarımın sebebi, eğitimde çok önemli bir yöntem olmasına inanmam ve bilmemdir. Yoksa sadece "Kitap oku!" şeklindeki uyarılar yeterli değildir. Kişinin öncelikle buna kendisi inanması ve bilmesi gerekmektedir. Gelecek hafta diğer yöntemlere değinmeye, çocuklarımıza yardımcı olma yolunda bilinçlenmeyi sürdüreceğiz.